Trong cõi

Nhân đọc bài đánh giá của cụ TQV về việc vua Quang Trung có phải là người đổi mới hay không, thấy đoạn này hay hay nên đọc chính tả cho Macbook chép lại:

Về kinh tế - xã hội, Ngài hạ chiếu Khuyến Nông và chiêu tập dân lưu tán trở về xóm làng cày cấy. Đó là việc đúng sau chiến tranh, nhưng đó cũng là việc từ ngàn xưa văn hiến Lý, Trần, Lê, đấng minh quân nào cũng đã làm, biện pháp ấy không có gì mới mẻ ... Xu hướng tiến lên của xã hội thời ấy là tư hữu hóa ruộng đất không có gì cưỡng lại nổi. Nhưng Ngài - và con cháu Ngài (và kể cả vua Minh Mạng sau này) vẫn mơ tưởng đến - và với cố gắng vô vọng thực hiện, một thứ quốc hữu hóa ruộng đất. Đây là một ảo tưởng rất chi là Tàu - à la chinoise - là xưa cũ, về "thế giới đại đồng, thiên hạ vi công", một thứ "chủ nghĩa xã hội ảo tưởng" của nông dân và vua quan thân dân, hoặc đó là một kiểu "xã hội chủ nghĩa Nhà Nước" của Vương Mãng đời Hán hay Hồ Quý Ly cuối đời Trần ...


Bài này chắc được viết nhân dịp kỷ niệm 200 năm chiến thắng Ngọc Hồi - Đống Đa, nghĩa là cũng đã gần 30 năm qua rồi ...