Nửa

Nhân nghe mấy bài hát giọng Quảng của Ánh Tuyết.




Người khen kẻ chê cũng lắm.



Thời nhỏ còn đi học, hắn không ít lần tự hỏi, tại sao trên dải đất miền Trung, nhiều vùng chẳng cách xa nhau là bao mà giọng nói khác nhau đến vậy?

Hỏi rồi bỏ đó.

Lớn lên chút, đọc nhiều sách sử, hắn cho rằng cách nói có phần cố tình trại âm của người Huế (kiểu bát-bác, bản-bảng, ...) có thể do tục kỵ huý đáng sợ chốn thần kinh?

Rồi hắn tìm đọc sách của Hồ Trung Tú về giọng Quảng, nhớ hồi học xong phổ thông, đến Tam kỳ lần đầu, hắn xiết bao lúng túng với nghe và nói.


Nhiều sách đã viết rằng, dân tộc này bao năm chống chọi giặc phương Bắc. Nhưng ít có cái nhìn sâu hơn. Bản thân chính "giặc phương Bắc" của chúng ta cũng luôn vất vả với giặc phương Bắc của họ (mà hai triều đại hùng mạnh Nguyên, Thanh bắt nguồn từ đó). Và chúng ta, đến lượt chúng ta lại là giặc phương Bắc của những dân tộc khác ...

Hắn nghi ngờ chữ "chúng ta" trong trường hợp này. Như HTT cố tìm câu trả lời, nếu nói "chúng ta" mang gươm đi mở cõi, thì "họ" đi đâu? Bị diệt chủng một cách man rợ chăng? Hay bị tuyệt chủng bởi bị đuổi chạy vào chốn rừng thiêng nước độc?

Những dân tộc đủ tàn bạo và ít nhân văn đến độ làm biến mất cả một nền văn hoá không có nhiều.


Câu trả lời của HTT đem đến một cách nghĩ khác. "Họ" đã ở lại. Nghĩa là "họ" ở lại trong chính chúng ta, trong huyết quản khó nhận thấy và trong giọng nói lồ lộ đã bao năm ...

Nói vậy, chúng ta vô tâm lắm. Cứ ra rả với những con rồng với những cháu tiên. Có thể nhiều, rất nhiều trong "chúng ta" quên đi một nửa của mình ...


Hắn từng có ý nghĩ cực đoan, về một dân tộc tận diệt một dân tộc khác. Thậm chí nay còn hãnh diện trên những di sản không-phải-của-mình.

Hay, trong chừng mực nào đó, hắn vẫn có phần đúng, nếu những con người ngày nay tiếp tục thờ ơ như ngăn lại dòng chảy của một nửa huyết quản trong mình.

Như thế, đúng là tận biệt, huhu ...