Oi bức

 

Cộc cằn, thô lỗ

 

Ngoan

 Lúc bé, lão là một học sinh ngoan của một nền giáo dục ngoan. Rồi lão may mắn được học đại học ở một nền văn hoá khác.

Học xong đại học trở về nước, lão hơi hơi sốc với một vài bạn trẻ nói năng có vẻ hơi hỗn. Chắc hẳn đó là cảm giác được thừa hưởng từ nền giáo dục cũ, song với kiến thức trưởng thành thì thấy các bạn trẻ ấy nói đúng. Dù có hơi hỗn thì vẫn đúng.

Rồi lão nhận ra, mới chỉ ở thủ đô thôi, chứ về quê, xã hội vẫn ngoan như cũ.

Hôm nay, sau một cuộc họp ở nơi làm việc, tự nhiên cảm giác xưa quay lại. Vẫn thấy, các đồng nghiệp trẻ, đúng là có nhiều thiếu sót. Tuy nhiên, không thể không thấy, những điều họ phải làm (thực ra là cả lão cũng phải làm) quá ư xàm xí. Xàm xí, thì tại sao phải làm tốt để làm gì?

Có vẻ, thể chế, vẫn thối tha như xưa, hoặc, thối tha hơn xưa rất rất nhiều. Mong cho các bạn trẻ chân cứng đá mềm, vượt qua được các kiếp nạn này.

Khóc quấy (trẻ sơ sinh)

 

Chuyển tiền

 

THỜ Ơ

 (Copied from Fb Johnny Trí Nguyễn)

Từ khi tôi trở về nước tới nay đã hơn 20 năm.

Không năm nào tôi không nghe bà con kêu gọi cứu trợ miền Trung.

Năm nào cũng lũ.

Năm nào cũng ngập.

Năm nào cũng cảnh nhà cửa cuốn trôi, người dân mất mát, và cả nước lại gom tiền gom mì gói để gửi ra.

Nhưng năm nay… thật sự quá kinh khủng.

Hàng trăm người chết và mất tích, hàng trăm nghìn căn nhà bị ngập, và hàng triệu gia súc gia cầm trôi theo dòng nước, những tài sản mà bà con chắt chiu cả năm, chỉ trong vài giờ đã mất sạch.

Và cũng tới lúc chúng ta cần nói thẳng với nhau một điều:

Nếu một chuyện cứ lặp lại hoài, mà mình vẫn tiếp tục xử lý y như cũ… thì đó không phải là lòng tốt nữa, mà là sự thờ ơ tập thể.

Cứu trợ là cần.

Nhưng cứu trợ không giải quyết được gốc rễ.

Miền Trung không cần thêm thùng mì.

Miền Trung cần thay đổi cách chúng ta đối xử với vùng đất này.

Những năm qua, tôi quan sát và tìm hiểu, thấy có bốn thứ thay đổi lớn. Những điều dưới đây nhiều chuyên gia đã chia sẻ rồi, nhưng thêm một giọng nói, thêm một người hưởng ứng, là thêm một cơ hội để mọi thứ được nhìn lại.

Rừng mất.

Miền Trung – Tây Nguyên mất khoảng 25.000 ha rừng tự nhiên mỗi năm. Rừng bị thay bằng rừng kinh tế rễ nông. Nước không giữ lại được, mưa xuống là tràn thẳng xuống hạ du.

Thủy điện nhỏ dày đặc.

Hàng trăm thủy điện nhỏ với hồ chứa quá bé, không có khả năng cắt lũ. Mưa lớn một cái là hồ đầy ngay. Không xả thì vỡ đập. Xả thì hạ lưu, vốn đã ngập vì mưa, càng ngập nặng hơn.

Quy hoạch thờ ơ.

Nhiều khu dân cư xây ngay trên vùng trũng cổ, nơi tổ tiên xưa chưa bao giờ dám dựng nhà. Sông bị bóp lại, kênh bị lấp, đồi bị xẻ, và bê tông hóa làm nước không còn đường thoát.

Địa khí miền Trung vốn mong manh.

Dải đất hẹp, dựa núi, đối biển. Lại là vùng đất Champa xưa, nơi mang ký ức hàng nghìn năm chiến tranh, mất mát, biến động. Khi phá rừng, đổi dòng chảy… vùng đất này phản ứng mạnh như bị kích vào vết thương chưa được chữa lành. Đó là quy luật tự nhiên cộng hưởng với lịch sử.

Vì vậy, mỗi năm trời mưa thì miền Trung không chỉ chịu thiên nhiên…mà còn chịu mọi tích lũy thờ ơ của chúng ta.

Xin được nói thẳng:

Cứu trợ là tình thương.

Nhưng giải pháp mới là trí tuệ.

Nền văn hóa trưởng thành không để nỗi đau lặp lại suốt nửa thế kỷ mà vẫn xử lý bằng đúng một công thức cũ. Chúng ta dư sức chấm dứt cảnh “mỗi năm cứu miền Trung” với những biện pháp như: khôi phục rừng tự nhiên, xem xét lại thủy điện nhỏ thiếu dung tích phòng lũ, quy hoạch lại khu dân cư theo luồng nước như Nhật và Hàn đã làm.

Thương lắm bà con đã luôn dang tay mỗi khi miền Trung hoạn nạn.

Nhưng đã đến lúc chúng ta dang tay theo cách có nghị lực hơn, để lần sau không còn phải dang tay cứu trợ nữa.

Miền Trung xứng đáng được nâng niu bằng khoa học và trí tuệ.

Không chỉ bằng sự thương xót và những thùng mì gói năm này qua năm khác.

Lều

 

Lòng tin

Haha chiếm tầm 70% 😁

Khí tiết

 LUẬN VỀ KHÍ TIẾT

Phan Khôi

Ở xã hội ta bây giờ mà nói đến khí tiết, người khá nghe thì lấy làm ngại, người xoàng nghe thì cho là đồ vứt đi. Người khá vẫn còn chuộng khí tiết, song vì hai chữ khí tiết lâu nay chỉ dùng riêng cho một hạng người “chết vì nước”, nên nói đến khí tiết thì như là động đến chính trị, mà mình là đương như mù như câm trong việc chính trị, vì thế nghe mà lấy làm ngại. Còn người xoàng thì trong lòng họ đã chai đỉa rồi, chỉ biết chuộng danh chuộng lợi, miễn cho được danh được lợi rồi thì dầu có phạm đến đạo đức luân lý họ cũng làm, kể chi khí tiết; cho nên họ cho khí tiết là đồ vứt đi. Họ đã vứt khí tiết đi, thì trong bài này ta cũng vứt họ đi, không thèm nói với, mà chỉ nói với hạng người khá.

Khí tiết là gì? Là chí khí, tiết tháo của người ta. Giải cho rõ nghĩa ra nữa thì nó là cái lòng biết tự trọng, biết quý danh dự mình, chuộng công nghĩa, không mê phú quý, không sợ quyền thế, không quản sinh tử, vụ giữ lấy cái thái độ của mình cho hiệp với đạo đức luân lý mà mình vẫn sùng phụng: ấy gọi là khí tiết. Từ xưa đến nay, năm nào cũng vậy, khí tiết ấy không hề thay đổi, không hề sai lạc. Khí tiết của người ta cũng dựa theo đó mà được lên.

Theo như nghĩa đã giải trên kia, thì chữ khí tiết cũng chẳng khác gì với chữ nhân cách. Chẳng qua khí tiết là một danh từ cũ, còn nhân cách là một danh từ mới; nhân cách thì nghĩa nó hơi rộng, mà khí tiết nghĩa nó thiết thực hơn. Vì chữ khí tiết có ý thiết thực, lại vì đã lâu trong học giới ta ít nghe nói đến nó nữa, thành ra nó lại trở nên một danh từ mới, không như chữ nhân cách đã thành một câu sáo ở miệng người ta, quen quá mà hóa nhờn; bởi thế trong bài này dùng chữ khí tiết mà không dùng chữ nhân cách.

Khí tiết đã có thể gọi là nhân cách được, thì nó là một điều tốt cho mọi người, không cứ một hạng người nào. Vì người ta ở đời, sự sinh hoạt phải tùy theo cảnh ngộ, nên nghề nghiệp có sang có hèn, tại đó mà sinh ra các đấng bậc trong xã hội; song ai nấy đều là người, thì ai nấy đều có cách làm người, chẳng ai kém ai. Cái tiếng “Ta” ai cũng dùng mà xưng mình được, thì ai cũng có quyền tôn trọng lấy tiếng “Ta” ấy, mà cũng có nghĩa vụ giữ lấy tiếng “Ta” ấy, cho khỏi nhục. Trừ ra một hạng người theo đường bất chính, cướp tự do và tài sản của người khác như là phường trộm cướp, còn thì ai cũng có thể đối với một người khác hoặc nhiều người khác mà bảo trọng cái địa vị của mình. Dù đến người hành khất cũng có thể bảo trọng địa vị mình được: cho nên trong đám ấy cũng có chia ra một hạng có khí tiết và một hạng không khí tiết. Nói ngay ở Hà Nội ta đây, trên trại Hàng Hoa thường có một người ngồi trên bờ cỏ, ăn mặc lam lũ, khi thì thổi sáo, khi thì gảy đàn, có cái nón để ngửa ra trước mặt để xin tiền khách đi chơi, ai cho thì gật đầu tỏ ý cám ơn, mà ai không cho thì chớ, không hề lạy lục: ấy là ăn mày có khí tiết. Còn ở Hàng Đào, Hàng Ngang, trong mùa hay mưa thường có mấy đứa đóng khố ruột để đầu trần, la lết hai bên vệ đường, miệng kêu như quạ, những là: cá sống về nước, con sống về ông bà, v.v., người ta cũng thí cho, song lấy làm khinh bỉ: ấy là ăn mày không khí tiết. Gia cho ăn mày hai chữ khí tiết, người hẹp lượng chắc cho là nghĩa quá đáng. Song xin nghĩ lại: những người già cả tật nguyền, đau yếu không phương nuôi mình được nữa. “Ta” đi xin, “Ta” trọng thân mà không thể tự tử được, “Ta” lại trọng cái danh dự của “Ta” mà không thể kêu van lạy lục được, thì “Ta” phải đi xin một cách cao thượng: nào ai có cấm ta? Nào ai cướp được cái khí tiết của ta? Còn những đứa bị người ta khinh bỉ bỏ nó là tại nó tự chuốc lấy.

Nói thế không phải là có ý xáo trộn các đấng bậc trong xã hội, không phải dạy cho bọn hạ lưu lên mình đâu, không phải đem lời khinh bạc mà làm nhem nhọ hàng thượng lưu đâu; nói cho cùng cực như thế để tỏ ra rằng hạng người nào cũng có thể tự trọng được, cũng có thể giữ địa vị mình được. Cái nghĩa ấy thông đến kẻ ăn mày; vậy thì ai cũng phải tự trọng mình, ai cũng phải giữ địa vị mình, ai cũng phải chuộng khí tiết, không được để phần riêng cái khí tiết cho một hạng người nào cao hơn mình mà tự mình không dám chiếm lấy.

Lại để tỏ ra rằng hai chữ khí tiết nó bao trùm cái tư cách của quốc dân, có nó thì tư cách của quốc dân cao lên, không có nó thì tư cách của quốc dân thấp xuống, chứ không phải chỉ là một cái huy hiệu để tặng riêng cho những người “chết vì nước” đâu. Đã thế thì nói đến khí tiết, chắc là không can phạm gì đến việc chính trị, cho nên ai nghe cũng đừng lấy làm ngại.

***

Khí tiết bởi đâu mà sinh ra? Một là bởi học thuật, hai là bởi giáo dục, ba là bởi phong hóa. Học thuật có chuộng đường chánh bỏ đường tà, trọng nghĩa khinh lợi, thì người ta mới biết liêm sỉ, giữ luân thường đạo nghĩa. Trong sự giáo dục, có nâng đỡ cái khí hung cường, nuôi nấng cái lòng tự tôn của kẻ học thì phong sĩ mới càng ngày càng cao, phong hóa có hay có tốt, trong xã hội thường không trình bày ra những gương xấu, thì nhân dân mới có cái nết sĩ quân tử, mà ai nấy biết trọng lấy mình. Dẫu vậy, trong ba điều đó, cái sức cảm nhiễm người ta mạnh hơn hết là phong hóa, mà cái vòng khuôn của một người làm ra tràn đi như gió, mà muôn ngàn người khác họa theo, chứ không thuộc về một số ít như học thuật giáo dục chỉ riêng cho những người có học, và học thuật giáo dục chẳng qua là lý luận mà phong hóa thì là việc thực hành. Cái tính bắt chước, người ta thường hướng triều về việc làm hơn là hướng triều về lời nói; cho nên lý luận dầu phải chăng nữa mà thực hành trái, thì cái trái ấy nó sẽ tràn ra trong xã hội mà đoạt cái phải kia đi. Vì thế nên đời nào cũng dạy người ta bằng kinh thánh truyện hiền, mà có đời thì phong tục tốt, có đời thì phong tục xấu, là do ở phong hóa mà ra cả. Ấy phong hóa với khí tiết quan hệ nhau như thế.

Than ôi! Người ta ngày nay có còn chút khí tiết nào không? Muốn nói rằng không còn chút nào thì sợ quá; mà nói còn thì e không thật. Thôi thì nói rằng còn, song cái phần còn ấy cũng đã tiêu diệt hầu hết. Mà cái cớ sở dĩ tiêu diệt là tại phong hóa xấu đã lưu hành trong khoảng độ 200 năm nay.

Dân khí sĩ phong nước ta trong lúc đời Trần, đời Lê phát đạt thịnh vượng thế nào, phàm ai đã học sử chắc là đã rõ (chỗ này cũng nên dẫn chứng lịch sử ít điều, song vì không phải ý cốt trong bài này, cho nên lược đi) mà suy đồi đi là tự đời Lê trung hưng về sau. Vả nước ta là một nước quân chủ, xưa nay vẫn lấy nghĩa quân thần làm đầu trong năm đấng thường. Trong hàng sĩ phu lấy sự “làm tôi hai họ” làm một điều trái đạo, một điều rất nên xấu hổ nhơ nhuốc, theo như lời sách dạy rằng: “Tôi trung chẳng thờ hai vua, gái chính chuyên chẳng trải hai đời chồng”. Thế mà lúc bấy giờ các vua nhà Lê vẫn làm vua cầm quyền trị nước, họ Trịnh vốn là hàng tôi, dám dấy lên cướp quyền vua Lê, dấy lên cái cuộc “vua Lê chúa Trịnh” là một cuộc biến, mà lịch sử ta chưa hề có bao giờ. Quyền bính đã về họ Trịnh, quan lại vả cả sĩ dân trong nước đều theo họ Trịnh, làm tôi nhà Lê mà cũng làm tôi họ Trịnh nữa. Hóa nên cái câu: “Sống để thờ vua thờ chúa” thường ở trong cửa miệng sĩ phu bấy giờ; xét ra cái tâm lý sĩ phu thời ấy có hai đàng: thờ vua Lê để tránh tiếng phản quân, thờ họ Trịnh để tìm đường thực lợi. Cái tâm thuật như thế thật là bại hoại đến điều. Ban đầu chắc là cũng có người áy náy trong lòng, về sau tập thành quen, ai cũng như nấy, không còn biết thế là sỉ nhục. Một người đàn bà có chồng mà lang dâm, trắc nết, thì chắc là còn trổ ra trăm thứ nết xấu khác nữa. Người sĩ phu mà cái đại tiết đã hỏng thì còn có việc gì bậy bạ mà chẳng làm. Một người như thế, thì trăm nghìn người hùa theo; người trên như thế thì người dưới bắt chước theo, thành ra cả một nước đều bỏ mất đại nghĩa, quên mất liêm sỉ, mà đổ xô nhau trong vòng danh lợi, cho nên dám quyết rằng: khí tiết người nước ta sở dĩ tiêu diệt đi là tại họ Trịnh bày ra cái gương xấu. Lại dám lên án rằng: Các chúa Trịnh là tội nhân của danh giáo nước ta.

Từ đó về sau, người mình trở nên mềm như con bún, không biết vua là gì, không biết nước là gì, hễ ai mạnh thì theo, theo để kiếm lợi. Tây Sơn dấy lên, có nhiều người trong hàng khoa bảng đã thờ Lê, thờ Trịnh, rồi lại thờ Tây Sơn: thật là lòng muông dạ thú; cho nên ông Đặng Trần Thường xử trượng Ngô Thời Nhiệm, đánh trên bụng cho chết, mà nói rằng “Bụng làm dạ chịu” thì cũng chẳng oan nào.(1)

Mãi đến bây giờ, cái lòng tự trọng của người mình đã như ngọn lửa tắt rồi, mà không còn bừng lên được, như hột giống bị ẩm rồi, không còn nứt lên được. Lại thêm cái kiểu chuyên chế từ xưa đến nay, cứ ở trên đè xuống, ở dưới đợ lên, làm cho nhân dân một ngày một đê hèn, một ngày một yếu ớt. Lòng tham lợi mạnh hơn lòng tư kỷ thì luồn cúi lạy lục mấy mấy cũng chẳng từ: ưa cái sống đục hơn cái thác trong, thì mặt dạn mày dày đâu là có quản. Nước Pháp là một nước trọng nhân đạo, chuộng tự do, bình đẳng, thật đã có lòng vun đắp nền khí tiết cho ta, thế mà có được đâu. Nào cấm đánh, cứ đánh; nào cấm lạy, cứ lạy; nào bảo đứng yên mà nói, thì cứ gãi đầu gãi tai; nào bảo đừng đem lễ nữa, thì cứ nay trứng mai chuối! Ôi! Cái dân khí ở đâu mà có cái dân khí lạ lùng thế? Có phải tại cái gương xấu của chúa, tôi nhà họ Trịnh đã treo lên từ hai trăm năm trước không? Có phải là nó đã như bệnh di truyền lâu đời, như nọc độc ăn sâu, mà bây giờ dẫu thầy thuốc hay mấy mặc lòng, cũng không phương chữa được nữa không?

Đã như thế thì bây giờ nếu muốn trong xã hội đục như bùn, mềm như sứa này mà nẩy lên được cái mầm khí tiết thì thực khó lắm thay! Không trông ở cái sức bên ngoài nâng đỡ cho, hay là vun quén cho mà được, phải cốt ở lòng “tự giác” của người mình. Lòng “tự giác” nghĩa là mình tự biết lấy mình, mình đề tỉnh lấy mình. Biết mình nếu đê hèn như thế, thì mất cả cái tư cách làm quốc dân, mất cả cái tư cách làm người ở đời, bị thiên hạ dể duôi sỉ vả. Biết mình đã là người, thì dẫu cho cái đấng bậc mình thấp đến đâu, cái nghề nghiệp mình hèn đến đâu, cũng có thể giữ cái danh giá thể diện của mình được. Biết rằng miễn mình noi theo đường chính, làm theo lẽ phải, thì không cần phải bợ đỡ ai, van lạy ai. Biết rằng cái sự vào luồn ra cúi, theo gió bẻ buồm để được giàu sang sung sướng là cái sự rất nhuốc nhơ, rất gớm ghiếc, mà mình tránh nó cho xa. Biết rằng cái văn minh đời nay là gồm cả hình thức và tinh thần, một dân có nghề nghiệp giỏi mà tư cách đê hèn, thì không tài nào văn minh được; mình muốn nước mình văn minh, thì mình phải trau dồi nhân cách. Biết rằng nước Pháp muốn dắt mình lên đường văn minh, nên mới nâng cao cái nhân cách cho người mình, thì mình phải tự trọng. Đã biết thế thì cái lòng chuộng khí tiết tự nhiên nó nẩy ra, cái mầm khí tiết tự nhiên nó nứt lên, xã hội sẽ đổi ra cái nhan diện khác.

Ông Quản Tử xưa có câu nói rằng: “Lễ nghĩa, liêm sỉ, thị vị tứ duy; tứ duy bất chương, quốc nãi diệt vương” (Lễ nghĩa liêm sỉ, ấy là bốn cái neo, bốn cái neo chẳng dăng ra, thì nước bèn mất). Một dân nào mà không có khí tiết, không biết tự lượng, không có nhân cách thì không những là không thể noi đến bậc văn minh, mà cái họa diệt vong sẽ đến sau lưng vậy. Nguy lắm thay! Sợ lắm thay!

CHƯƠNG DÂN

(Rút trong tạp chí Hữu thanh)

Nguồn:

Những áng văn hay (Thử phê bình nhơn vật và văn thơ cổ kim). Hà Nội: Nam Ký thư quán, 1933, tr. 21-27. (a)

Chú thích:

(1) Lúc vua Gia Long ra bình định Bắc Hà, sai ông Đặng Trần Thường xử tội trượng mấy người a phụ Tây Sơn tại Văn Miếu Hà Nội bây giờ. Trong mấy người ấy, Ngô Thời Nhiệm là một; Đặng vốn có thù riêng với Ngô, bèn bắt nằm ngửa ra mà đánh, nói rằng: “Bụng làm thì dạ chịu”. (nguyên chú)

(a) Bài này rút từ sưu tập Những áng văn hay, ghi rõ là rút từ tạp chí Hữu thanh, nhưng không ghi cụ thể ở số nào năm nào. Sách Những áng văn hay, do Th. S. Tr. N. K. biên tập, là một cuốn trong “Văn học tùng thư” do thư quán Nam Ký chủ trương, Hà Nội, 1933: Nam Ký thư quán, 17 Francis Garnier, Hanoi; 182 tr. 14x27 cm. Trong sưu tập này có một số thơ văn Phan Khôi: văn nghị luận có bài này và bài “Cảnh cáo các nhà học phiệt”; thơ có “Khai bút” rút từ Nam phong, “Bản dịch Thủy hử gởi cho dịch giả” rút từ sách Bút quan hoài. Ngoài ra có bài “Ông Phan Khôi” của Tr.-Th. (tên viết tắt, không rõ là ai).

Tác giả bài viết : Phan Khôi

Nguồn bài : Lại Nguyên Ân

http://lainguyenan.free.fr/AnhHuongKho.../LuanVeKhiTiet.html

Cầu xin

 

Thuỷ điện

 Thuỷ điện, nói cho cùng, đúng như cái tên của nó, chỉ là nơi sử dụng sức nước để phát ra điện. Những lúc thiếu điện sản xuất, sinh hoạt, người ta sẽ nhớ đến công dụng của chúng.

Nhưng, ở đời, bao giờ cũng có chữ nhưng, có lúc này thì cũng có lúc khác. Có những lúc người ta cần đến những kẻ ăn tiền thuế của dân để điều hoà (hành?) công việc.

Mỗi lần tv nói về các làng nghề truyền thống, thường chẳng thiếu mỹ từ nào. Nhưng cũng tv đó, khi nói về ô nhiễm môi trường do sản xuất trong các khu dân cư, thì bế tắc như tiền đồ chị Dậu.

Tư nhân, đầu tư thuỷ điện, mục đích là để bán điện kiếm tiền nuôi vợ con. Cũng chẳng dễ dàng gì. Phải xin xỏ đủ nơi, đủ "các cấp có thẩm quyền" hết. Cũng đánh giá tác động môi trường, cũng phương án vận hành khai thác này nọ đầy đủ cả, cũng thẩm định phê duyệt chẳng thiếu chữ ký nào.

Ví như có kẻ có quyền có lực, có thêm chút chút lương tâm chút chút trách nhiệm, nói, ê, mày cho tao mượn cái hồ chứa của mày tao điều tiết nước cái coi. Sắp mưa lớn rồi, mày dừng bán điện ít bữa đi, tao bù tiền cho, mày xả hết nước trống hồ cho tao. Ít bữa mưa tao mượn cái hồ hứng bớt ít nước đỡ, rồi hết mưa tao trả hồ trả nước trả tiền.

Hoặc nữa, giỏi hơn, lúc cho phép làm thuỷ điện, bảo, ê, mày làm cái hồ triệu khối mày xài 500K thôi nha, còn lại phần tao dự phòng chứa nước lúc lũ lụt. Hết lụt nước đó cũng mày bán điện chớ ai.

Nói là nói cho vui thế, chứ, làm được thế, thì, đã chẳng phải nói lắm cho đời.

Bột nhào

 

Thỏ con

 

Quên

 Lại thêm một lần nữa, người dân không tin các con số của chính quyền. Về số người chết trong đợt lũ lụt kinh hoàng đang xảy ra ở nam miền trung. Như trong những vụ cháy lâu lâu lắc lắc rồi, hay trong đại dịch cúm tàu nước mắt chưa khô.

Chưa kể còn qua mấy cái loa kệch cỡm với các tên địa danh "mới", khiến người nghe u u minh minh chẳng biết chuyện ở đâu.

Nhớ ngày nhỏ, lớn lên trong lũ lụt, vẫn nghe người lớn nói đùa, năm nay Bình Trị Thiên chạy ra giúp Nghệ Tĩnh, năm sau Nghệ Tĩnh chạy vô giúp Bình Trị Thiên. Về sau biến đổi khí hậu (?!) mưa bão mở rộng vào phía nam. Năm nay Ất Tỵ nhuần 2 tháng Sáu, lúc lụt đang lên cao ngâm lâu "lịch sử" ở Huế, Quảng nam, người ta dự báo bão siêu mạnh vào Quy nhơn Quảng ngãi, không quên cảnh báo vùng mưa đến tận Đà lạt Nha trang. Bụng bảo dạ, tận trong đó đâu quen nước lụt như ngoài này.

Cách đây mấy ngày có bạn than thở (trên mạng), rằng cứu trợ phía nam ra đến Nha trang, cứu hộ phía bắc vào đến Quy nhơn, Phú yên dường bị bỏ quên? Nay sự "quên" đã nằm trên mặt chính quyền. Có người bảo, mới sáp nhập, bao nhiêu xã tỉnh còn chưa nhớ hết. Quan lại nơi khác điều đến, chân ướt chân ráo, biết ở đâu là ở đâu? Mà thực chất, chúng nó đang lo xếp mâm xếp bát, đã có thằng nào làm việc đâu.

Đọc trên mạng, không nén nổi vào Google Maps tìm xem xã Hoà thịnh (cũ) của tỉnh Đắk lắk (mới) nằm ở đâu. Có vẻ như đây chính là nơi con sông Ba đổ nước về, con sông đang nổi tiếng với thuỷ điện Sông Ba Hạ xả lũ hơn 16.000m3/s (có người ví von như 800 chiếc xe bồn 20m3 ập vào bạn cùng lúc), chưa kể sông Hinh cũng có thuỷ điện cũng đổ về đó. Thế dựa lưng vào núi quay mặt ra sông, nằm trong "hốc bò tó" thế kia, nhẽ các quan biết làm việc trên bàn giấy cũng phải nhìn ra được?

Nhưng nói cho cùng, dẫu có A50, A80 hay thậm chí A4000 thì xứ này dễ đã biết được nông sâu hạn khô tích thuỷ của từng tấc đất cha ông. Bảo quên, hay "vô tri" cũng chẳng trật.

Dày

 

Wise

 

Nguyên âm

 

Thiên (!?) tai

 Hôm nọ, thấy đâu đó có đồng chí (red bull?) chửi rủa các chuyên gia, rằng chuyện sạt lở đất có tự ngàn xưa, chớ đổ tại ... phá rừng. Tự dưng nhớ câu "mất mùa là tại thiên tai / được mùa là tại thiên tài đ ta".

Lại nói chuyện khác, nhiều người, thấy hình ảnh người ta trong lũ lụt, cũng ghê ghê, nhưng thực sự "cảm" được, cũng không phải dễ.

Từ nghe tin bão lũ đến mắt thấy tai nghe nước lên tràn sông ngập đường, vẫn còn chần chừ, ôm chút hy vọng ... nước không lên tới nhà mình. Rồi đến hối hả kê kê chạy chạy, những gì có thể trong tầm tay. Người già kiên quyết không rời nhà cha ông bao đời, khư khư chút tài sản ít ỏi cả đời tích cóp. Phút thăm dò, "vui lội nước" qua nhanh, kê cao ngồi yên một chỗ. Lạnh, đói, gọi không ai nghe. Nước vẫn lên, bây giờ thì hoảng sợ, lối ra không còn nữa ... Tới chuyện sống chết, tính mạng người thân.

Cảnh ấy, dường như lặp đi lặp lại, Huế, Quảng trị, Quảng nam, ... Các "đỉnh lũ" được đánh dấu, rồi "lịch sử" bị vượt qua ... Song với Thái nguyên, Tuy hoà, thậm chí Phan rang, ... thì dường như mới.

Ông trời chi nhánh xứ lúa nước nhẽ ngày càng tàn ác? Hay ông đam mê cùng kỷ lục? Hay ông giận con người tôn kính không nghiêm? Hay ông thể hiện quyền lực ghét những quyết chí ắt làm nên đào núi lấp bể xẻ đường xây đảo?

Con người thật tội nghiệp. Kẻ ở cao nín lặng, người dưới thấp chỉ biết kêu khóc như ri.

Mộ

 grace, grade, grape, grave, graze

36

 

Người làm

 Hay không bằng hên, vẫn còn b, f, z ...

Bày tỏ quan điểm

 

Kẹp

 

Sử dụng

 

Ung thư

 Ung thư, với dân Đông Lào, là án tử. Nhưng, không cam tâm "tử" một cách anh hùng, nhân dân anh hùng "còn nước còn tát". Dù, chẳng hiểu, tát ... để làm gì?

Nay thì xin chúc mừng, đã có thuốc. Nhà nước phê duyệt, bệnh viện bán mua, bác sĩ kê đơn, nhân dân ... cạn tiền.

Bọn giãy chết, nghiên cứu ra thuốc, còn đòi thử nghiệm lâm sàng này nọ, ok mới được dùng. May quá, đã có đế quốc của Pu đại đế. Chấp nhận, (hay cũng ... may quá?), lấy dân xứ nọ làm chuột (bạch).

Tốt mà, thất bại đi nữa thì vẫn ... như trước. Con bệnh sang thế giới khác với túi tiền rỗng ... của những người ở lại.

Vạn nhất thành công, vả ngay vào mặt những kẻ nói ... xứ nọ chẳng đóng góp được gì cho thế giới!

Nghe chẳng khác gì vụ Mai-lìa-xa, nhưng rõ ở xứ định hướng, có những thứ quốc doanh làm được, còn tư nhân thì không.

Bám chặt lấy

 

Khủng

 

Ma nhai @ Ngũ Hành Sơn

 Tiểu Cao Nguyễn Văn Mại

Phong nguyệt tĩnh thành tân kết lữ
Hành Sơn xuân sắc cận hà như
Nhớ tuần tuyên lần lựa tám năm dư
Khi thong thả giang sơn từng hữu ước
Lối xe ngựa sau sau trước trước
Cảnh Bồng Lai nước nước non non
Thánh tích xưa đế tạo hãy còn
Này Vọng Hải, Vọng Giang đài chẳng khác
Này là hang Huyền Hạc
Này là động Thiên Long
Này là cửa Huyền Không
Này là chùa Chân Tạng
Lối Nguyệt Quật thiên căn lai vãng
Từng trải qua ba mươi sáu động tiên cung
Có khi chầu chực xe rồng
Dầm dề thánh vũ đượm nồng từ vân
Buồm hoạn hải gió lần thẳng cánh
Khách Thiên Thai ngùi nhớ cảnh Thiên Thai
Kỷ tu tái đáo Bồng Lai

"Con đường"

 

Nhuốm màu

 hinge, singe, tinge

Paradox