Thứ Bảy, 31 tháng 12, 2022

Hết năm

 Thời tiết: mưa & lạnh.

Cẩn thận củi lửa đón 2023.

Tiếp tục công việc của một kỹ sư không "sư" chẳng "kỹ". (Các kỹ sư lo tích cóp vô vàn chứng chỉ phụ tầm ... bàn giấy công ty, và làm việc dưới sự giám sát của ... camera!)


Năm mới ca kíp mới.

Sự trở lại của kíp trưởng "(không cán) bộ đội" Bình Hồ sẽ tổ chức ăn cơm bộ đội (C29). Liệu có thể giã từ nấu nướng chợ búa? Giảm dọn dẹp rác thải?




Đàn ông

 Chuẩn men :-))




Thứ Sáu, 30 tháng 12, 2022

Kiểm định

 Bức hình chụp 2 anh nhân viên kiểm định đang dùng thước dây để "kiểm định" kích thước một chiếc ô-tô không biết là thật hay giả nhưng nó thể hiện chính xác tinh thần "kiểm định" của nhà nước vn.

Tao có quyền thì tao làm thôi. Còn tao làm như thế nào, biết làm và làm được hay không thì ... kệ tao.




Pele

 Lúc lão biết đến bóng đá thì Pele đã là vua. Còn Maradona đang là hoàng tử.

Chính xác là như vậy. Dù hồi ấy chỉ mới là "bóng đá nghe". (Nghe tường thuật qua radio).

Sau này được xem (tất nhiên là tv), thấy Maradona cực đỉnh. Qua bao nhiêu sóng gió, vẫn hâm mộ Maradona nhất.


Hôm nay Pele ra đi ở tuổi 82. RIP.




Cháu

 Lời cô cháu nói với em ruột nó, khi cậu em có vẻ không hài lòng với món quà Giáng sinh:

"If you realize the value in what you have now, it will always feel like more than enough.

But if you’re constantly trying to look for more, you’re bound to end up feeling disappointed."


Ruby vừa bước sang tuổi 19 được 1 tháng. Sinh ra và lớn lên ở US. Bố mẹ nó sang US sau khi học xong đại học.

Btw, bà nội của mẹ nó là chị ruột ba lão. Nói cách khác, ông ngoại nó với lão là anh em cô cậu. Nếu có đại bác xịn thì hehe bắn cũng tới ...




Răng hàm

 


Thứ Năm, 29 tháng 12, 2022

Bóng đá

 Lần đầu tiên, hơi ngạc nhiên, khi thấy có nhiều người lên tiếng đến thế, thay vì dàn đồng ca "tự hào" như thường khi. Sau khi đội tuyển quốc gia bóng đá vn thắng đối thủ trong chừng mực có thể gọi là "truyền kiếp" Mã-lai. Mà thắng những 3-0. Nhưng quá nhiều người chê vn đá ... xấu, đặc biệt Văn Hậu.

Từng xem thì biết Hậu là cầu thủ có tài. Lần này đội tuyển cũng toàn các gương mặt cũ. Có lẽ, việc xây dựng một cái gì đó dài hơi hơn được để dành cho người thay thế thầy Park?

WC còn thấy nhạt, thì chấp gì cái giải ao làng. Song mừng là, người hâm mộ đã có những cái đầu tỉnh táo thay vì toàn những "trái tim nóng" của người dân lâu lâu được dùng thuốc phiện dành cho mình ...




Mưa

 Sáng sớm nhìn qua cửa kính, dường như ngoài trời không mưa. Nhưng nhìn xuống đường thì người người mặc áo mưa.

Nghĩ bụng trời rét mặc sẵn áo mưa tưởng cũng không hại gì. Ra đường thì thấy ... trời không mưa, và nhiều người không mặc áo mưa.

Nhưng, hoá ra lão không sai. Mới đi một đoạn thì trời trút xuống. Dân tình nháo nhào tấp xe lại, mặc áo mưa. Lão ung dung đi tiếp. Mặc dù, ung dung chẳng mấy, vì không ướt đầu cũng ... ướt chân.

Giảm được chút bực mình song vẫn không khỏi khó chịu. Dường như, những ngày này là thế ...




Tàn phá

 


Thứ Tư, 28 tháng 12, 2022

Thúc ép

 Các chữ cái (E, L, P) chỉ chịu đúng vị trí ở lần thử cuối cùng. Mà lúc đó là xác định luôn chứ không còn là thử nữa ...

Và từ cũng được tìm ra ở cơ hội cuối cùng ...





Thứ Ba, 27 tháng 12, 2022

Đèn pin gắn xe đạp





 Đèn pin xe đạp. Mới. NiteCore.

Trước đây từng dùng con JetBeam. Cũng đẹp và sáng. Nhưng mới đầu đã phạm một sai lầm chết người. Bỏ nó vào ba-lô và bị chạm nhấn công tắc sáng suốt buổi không hay biết. Khi định lấy ra dùng thì pin hết sạch. Và cái thước nhựa để cạnh bị chảy một vết lớn.

Mấy loại đèn LED này nóng kinh khủng. Và cũng như kinh nghiệm với điện thoại, laptop trước đây, một lần bị nóng như vậy là pin tụt không phanh.

Con Nitecore này, người ta còn cẩn thận in biểu tượng ♨︎ và chữ HOT ở phần nóng nhất. Và đó chưa phải là cải tiến lớn nhất, trong số nhiều cải tiến lão rất thích ở chiếc đèn pin này.

Đèn có 3 cấp độ sáng, chuyển cấp độ bằng cách nhấn nút. Chiếc nút nhấn duy nhất cũng dùng để bật tắt đèn, nhưng phải nhấn và giữ lâu hơn, hạn chế việc vô tình bật tắt, như trường hợp lão đã gặp.

Chưa hết. Vỏ đèn vẫn được dùng làm cực âm (-) như truyền thống (đèn pin), nhưng phần ren vặn nắp đuôi được cách điện. Phần tiếp xúc điện với nắp (nối vào cực âm của pin) chỉ ở mép ống, phải vặn chặt nắp hết cỡ mới tiếp xúc. Nếu nới nắp ra một chút ... là an toàn, không có điện.

Đèn được thiết kế bộ gá lắp lên ghi-đông xe chắc chắn. Tháo ra là có thể sử dụng như một chiếc đèn pin độc lập. Đẹp, sành điệu.

Choá đèn hướng sáng về một phía cũng rất hay. Tập trung chiếu sáng mặt đường thay vì chiếu vào mắt người đi xe hướng đối diện.

Cuối cùng là thiết kế sạc pin, không ở trên đèn mà ở ... trên cục pin. Khá độc lạ. Tuy phải mở lấy pin ra mỗi lần sạc, nhưng như vậy cũng hay, có thể kiểm tra pin thường xuyên. Và hay nữa là có thể dùng nhiều cục pin khác. Chuẩn là 21700, nhưng có kèm vỏ để dùng pin nhỏ hơn, như 18650, ...

Lão mua thêm một cục sạc pin đa năng cho dòng pin sạc khá phổ biến hiện nay (3.7V?). Thế là tận dụng được luôn đống pin sạc cũ. Chưa kể có thể nạp pin cho một vài loại (không chỉ) đèn pin khác, vốn cũng sử dụng dòng pin sạc như vậy.

Giá 2050K có thể hơi chát, nhưng đã thích thì ai kể đắt rẻ hehe.


Condominium

 Côn đồ hihi. Tra từ điển không có, đánh đại, và đi tìm nghĩa ... thì chỉ gặp sự nghèo nàn của tV.




Thứ Hai, 26 tháng 12, 2022

The Way of Water

 Có đến mấy năm không hề bước chân đến rạp phim. Một bước từ thành viên VVIP đến số 0 tròn trĩnh. Do dịch, và không chỉ dịch.

Và có lẽ còn lâu hơn thế, mới xem lại một phim 3D. Nhưng là một phim 3D thứ thiệt, chứ không phải loại nửa 3D nửa "fake 3D" như nhiều phim khác. Chính phần đầu của Avatar đã đưa mọi người đến với 3D.

Tinh thần vẫn là sự liên kết giữa muôn loài. Không quan trọng chiều cao 3m hay 1m5, đeo mặt nạ thở hay không, bàn tay bao nhiêu ngón hay đuôi như thế nào.

Vẫn là chuyện những đứa trẻ tìm đường đến với ... chính gia đình mình. Sự cô đơn, lạc lõng, bị hiểu lầm chống đối lại một vài giá trị (tưởng là) truyền thống.

Những đứa trẻ mắc kẹt trong hình hài cũ (hoặc chí ít một phần cũ). Những người lớn mắc kẹt trong tư tưởng cũ dù ở trong những hình hài mới. Và, có lẽ những đứa trẻ đã dạy cho người lớn nhiều bài học.


Buồn cười, xem hết phim vẫn không biết Kate Winslet đóng vai nào haha.




Xét xử

 pudge

 nudge

 judge

 fudge

 budge

Dòng thứ 5 loại trừ F và B.




Chủ Nhật, 25 tháng 12, 2022

Thứ Bảy, 24 tháng 12, 2022

Thứ Sáu, 23 tháng 12, 2022

Động mạch chủ

 Từ khó thế mà cũng tìm ra được :-)




Thứ Năm, 22 tháng 12, 2022

Vượt trội

 Dùng Ms Excel hoài mà không để ý :-)




Thứ Tư, 21 tháng 12, 2022

Messi & thời gian

 M10 tài năng. M10 khao khát. M10 thành công. 

Nhưng có lẽ người ta nói nhiều về Messi bởi anh đã làm bạn với thời gian.

Có thời gian để chứng tỏ tài năng. Có thời gian để thể hiện khát vọng. Có thời gian để gặt hái thành công.


Ngắn ngủi không dễ ngọt ngào.




Mặt trăng

 


Tránh bão

 Đàn chim ... né "bão" Pu :-)



 

Thứ Ba, 20 tháng 12, 2022

Những chuyện chẳng buồn chép

 Ca này lên trực lạnh teo. Dưới phố lạnh, trên núi càng lạnh hơn.

Thực ra nếu nói về độ lạnh thì còn chưa lạnh bằng vài năm trước. Chỉ cần mặc thêm một áo khoác là đã tạm đủ ấm. Và chăn cũng đủ ấm để ngủ không phải co ro.

Nhưng ghét mưa. Dù hôm qua đã tạm bớt so với 2 ngày trước. Mưa vẫn phải ra đường, đón bé N về ở cùng, và đi thăm chị U. Cứ mỗi lần ra ngoài về là ngay lập tức phải thay giày thay tất. Giữ ấm chân. Ghét ướt át thế không biết.

Bé N ngoan. Biết và siêng nấu nướng, dọn dẹp, học hành. Công bằng mà nói, hiểu biết và dạn dĩ ra đường có khi còn hơn lão ở tuổi ấy. Nhưng lão đã may mắn có cơ hội tốt hơn. Ngày nay, cơ hội và định hướng thoát ra ngoài vẫn chưa lan được rộng hơn ra khỏi mấy thành phố lớn. Và không mấy ngoài những gia đình có điều kiện. Đa số những đứa trẻ còn lại vẫn bình thản trôi trong các lối mòn định sẵn của xã hội toàn trị. Ngày mẹ bé N vào ở với lão để đi học, cũng học rất giỏi so với các bạn cũng lớp, dù trễ mấy năm do phải đi làm. Rồi chọn cuộc sống êm đềm. Cái nồi cơm điện lão mua ngày ấy nay N vẫn có thể sử dụng (N cười nó lớn tuổi hơn con).

Chị U thì cái chân bị gãy phải mổ còn ổn hơn cái chân lành vốn bị khớp. Y học hiện đại (và tốn tiền) chỉ giải quyết việc trước mắt. Nguyên nhân bị té, và có lẽ cuộc sống khó đi lại sau khi mổ sẽ vẫn y nguyên. May mắn trước mắt thuê được người giúp việc giỏi. Còn tương lai, dù không cần ngắm quá xa đối với một bà già đã 84 tuổi, vẫn lờ mờ bất định.

Nói chi tới tương lai của đứa trẻ ngoan, học giỏi mới rụt rè bước vào đời.


Trưa hôm trước 3 cậu cháu đi mua sắm trong siêu thị rồi ghé ăn lẩu băng chuyền. Ngon, Bin than bằng tiền con ăn nửa tháng. Rủ N xem phim Avatar (2) 3D thì nói con không đam mê thể loại ấy (phim).

Cả tuần trước lo sửa nhà. Do nhà nước làm đường, cao hơn cũ tầm 3 tấc. Đổ bê-tông, dày 17cm, rộng 3m (bất kể đường có sẵn rộng hay hẹp), không kèm cống thoát nước. Nghe đâu được quy định trong "chuẩn nông thôn mới nâng cao"? Nhà nhà tự lo chí ít là đoạn từ cổng nhà mình ra tới đường. Và tiếp tục lo không biết nước thải phải xả đi đâu?

Thuê thợ ngày nay không dễ. Tự làm muốn gãy lưng. Lại thêm nhà dột dù máng xối to mái rất dốc trong đổ mê ngoài lợp ngói. Phải dỡ ngói ra để chống thấm rồi lợp lại. Đúng câu "nhà dột từ nóc", do làm quá kém.

Chất lượng "quick & dirty" đã vận vào cuộc sống của mỗi người dân chứ không còn cao xa nơi cửa miệng các nhà kinh tế. Và "thừa thầy thiếu thợ" cũng là điều quá quen thuộc nếu nhà có việc.



Những quan liêu vô cảm hành chính giấy tờ tác động đến đời sống của từng cá nhân từng gia đình ấy càng điển hình ở những nơi như công ty lão. Trực Tết, nếu theo cái gọi là "chu kỳ" thì phải trên 48h, hết Tết. Nếu theo cái gọi là "ca kíp" thì phải dưới 12h, Tết bị băm vụn. Lão lẳng lặng đặt mua đèn pin, chuẩn bị sửa sang con Win cũ sẵn sàng tự lên núi. Vì theo một mệnh lệnh hành chính khác của ai đó, không được lên núi bằng "xe tay ga".

C'est la Vie. Trạm 2 2 tuần nay có chú khỉ nhỏ tát chó cào người giật cửa cứ đòi xông vào nhà. Rõ là chú ta bị nuôi nhốt hoặc được cho ăn lâu ngày mất khả năng tự kiếm sống. Chuyện vẫn xảy ra bất chấp không thiếu các kiểu quy định giấy tờ ...




Thứ ba

 Thứ ba không phải Thứ Ba :-)




Thứ Hai, 19 tháng 12, 2022

Quatar 2022

 Phải công nhận Mbappé đá rất hay, và cũng đã rất cố gắng trong trận chung kết, nói như giang cư mận là 1000% sức lực, lập hat-trick ghi toàn bộ 3 bàn cho tuyển Pháp, đá luân lưu đầu tiên hoàn thành nhiệm vụ. Nhưng một mình không thể gánh team, Pháp vẫn về nhì.

Là nói vậy cho nó vuông, chứ lão không hề có thiện cảm với anh chàng này, dù không rõ lý do, có lẽ chỉ tại ... hehe bản mặt khó ưa. Và có thể vì vậy, ghét luôn đội tuyển Pháp? Vẫn yêu Pháp thời Platini hơn.

Ở phía bên kia, lại luôn yêu Argentina, dù có những thời kỳ đội này đá dở tệ hại, còn bị chê bai "kịch sĩ" này nọ.

Không phải vì Messi, dù cũng rất thích Messi. Có lẽ nhờ Maradona, người mà lão cho rằng giỏi nhất từ xưa đến nay, hơn Pelé, hơn tất cả những Platini, Ronaldo (béo lẫn gầy), ..., dù anh ấy tật có lẽ nhiều chẳng kém gì tài.


Túm quần lại, trận chung kết quá hay, và kết quả quá đẹp hihi.




Bảng đá


 

Chủ Nhật, 18 tháng 12, 2022

Búp măng

 Mẫu "Gia Cát dự" .A.E. đã đúng. Ngày nay ít nghe ai có "ngón tay búp măng" nữa ...




Thứ Bảy, 17 tháng 12, 2022

Thứ Sáu, 16 tháng 12, 2022

Thăm dò

 Thuận lợi ...




Thứ Năm, 15 tháng 12, 2022

Đối thủ

 Dòng thứ 5 không đúng nhưng dòng thứ 6 lại chẳng có việc gì để làm. Nói theo kiểu vn là ... nói lái :-)

Không để ý giống ngày hôm trước kinh khủng.




Thứ Tư, 14 tháng 12, 2022

Thứ Ba, 13 tháng 12, 2022

Thứ Hai, 12 tháng 12, 2022

Áp dụng

 Từ quá quen thuộc mà không nghĩ ra, bí đến nỗi dòng thứ 5 phải mò đại dù đã biết không có chữ T ...




Chủ Nhật, 11 tháng 12, 2022

True love?

 


Thương hải tang điền

 Theo báo chí xứ lúa nước:

Khi Tchouameni sút xa ghi bàn mở tỷ số cho những chú gà trống Gô-loa, ngay lập tức anh trở thành người hùng của nước Pháp.

Sau đó chính anh phạm lỗi với Saka để Pháp phải chịu quả phạt đền, và rớt bịch xuống thành kẻ tội đồ.

Đến lượt Kane trở thành công thần của nước Anh khi sút phạt thành công quả 11m, quân bình tỷ số cho tam sư.

Nhưng chẳng bao lâu sau anh cũng thành tội đồ nốt khi đá hỏng quả 11m thứ 2, bỏ lỡ cơ hội san bằng tỷ số và tuyển Anh xách va-li về nước.


Thương hải biến thành tang điền trong vòng một nốt nhạc vậy ư? Huhuhuhahaha (cúi mặt khóc 3 tiếng, lại ngửa cổ cười 3 tiếng lớn!).




Hành (là) chính

  Bà bộ trưởng xinh người đẹp tên (toàn hoa) thiếu chuyên môn của bộ y vừa nêu một thực trạng, đấu thầu hết 6-8 tháng ký hợp đồng 1 năm.

Tiếc rằng không có ai "tổng quát hoá" vấn đề "thừng nặng hơn trâu" vốn đã là "đặc sản" của nhà nước này.

Thời đại của quan liêu - hành chính - giấy tờ - máy móc - vô cảm ...



Ngây thơ, khờ khạo

 


Thứ Bảy, 10 tháng 12, 2022

Cuối năm

 Hôm qua là một ngày khá mệt mỏi. Dù chỉ ngồi một chỗ ... nhìn người khác làm.


Lên ca thì công ty vệ sinh đã triển khai công việc. Từ ngày có giám đốc ở HN vào mới có thêm dạng hợp đồng này. Tuy hơi bị gián đoạn ở 2 năm cúm Tàu.

Tốt thôi. Các chị làm việc rất chuyên nghiệp. Nhưng vẫn thấy sao sao ... với những hợp đồng tập trung vào cuối năm (tài chính) kiểu này. Ngoài trời mưa, trong nhà ẩm ướt, nước nôi lênh láng, cửa mở khỉ vào nhà đuổi mãi không chịu ra.

Cuối năm mưa mờ mịt, các hợp đồng sơn trong sơn ngoài dang dở. Trong nồng nặc mùi, ngoài ngổn ngang giàn giáo. Ai cũng cười nửa miệng, ai cũng khôn ngoan biết hết. Cả người làm lẫn người không làm gì.


Có phải cũng cuối năm không? điện lực cắt điện làm gì đó. Không kịp kế hoạch. Định cắt đến 15h30 xin gia hạn đến 17h30. Rốt cục gần 19h30 mới có điện lại.


Chị U té gãy chân. Trên 80 rồi, sống một mình. Nan giải. Bé N mới học được 3 tháng đã mâu thuẫn với bạn cùng phòng trọ. Sống chung cũng chẳng dễ gì.


Tý hư, Sửu hao, Dần bất lợi. Nay Mão đã sắp qua ...




Gõ cửa


 

Thứ Sáu, 9 tháng 12, 2022

Viền, bện, tết

 Lơ đãng với vị trí của chữ A ở hàng thứ 2 ...




Thứ Năm, 8 tháng 12, 2022

Suy ra

 infer, inker, inner, inter ...




Thứ Tư, 7 tháng 12, 2022

"Trường" và không "trường"

 Ồn ào Đại học vs Trường đại học chỉ thể hiện sự nghèo nàn của tV, và tư duy nghèo nàn của những kẻ tự cho mình cái quyền sử dụng tV như vậy. Không hơn.


Còn về bản chất sự việc thì chỉ là câu chuyện cây tre trăm đốt "khắc nhập khắc xuất", cứ như chỉ để ... cho vui, chẳng thèm lý đến cây tre thật ngoài kia nó có bao nhiêu đốt ...





WC

 Thực ra, WC2022 đến tứ kết là đã quay lại với chiếc máng lợn cũ. Tính chính trị rơi rớt dần để còn lại gốc gác thể thao.

Tuy nhãn quan ngV, thông qua bộ mặt vtv, vẫn lúc nào cũng say sưa với "râu ria" hơn là bản chất. Bảo sao những biên cương này nọ chẳng lên ngôi?

Dù cố gắng "dây máu ăn phần" thì "châu Á của xứ lúa nước" vẫn là vùng trũng nhất. Và chủ nhà, được chọn có lẽ vì tính chính trị hơn là thể thao, chỉ chiếm 1 suất của một đội thể thao nào đó xứng đáng hơn mà thôi.

Toàn cục lướt qua vẫn Châu Âu - Nam Mỹ. Với Nam Mỹ khá ít ỏi nhưng chất, chờ đợi đối đầu ở bán kết Ba-tây với Á-căn-đình. Nhánh kia những tưởng là việc của lục địa già, giữa những đối thủ hàng xóm già truyền kiếp Anh - Pháp và Tây-ban-nha - Bồ-đào-nha.

Rốt cục có bạn Ma-rốc chen vào, đại diện cho châu Phi rất đáng nể, rất tiềm năng nhưng chưa có nền tảng đủ vững chắc.






Cưỡi ngựa đấu thương

 Rất nhanh, thành hình .oust, chọn lựa một chút giữa roust và joust ...




Thứ Ba, 6 tháng 12, 2022

Hổ phách

 Rất nhanh, mỗi dòng thêm một chữ cái ... và đột nhiên gây bối rối :-)




Thứ Hai, 5 tháng 12, 2022

Chủ Nhật, 4 tháng 12, 2022

Mê thích, yêu chuộng

 Hàng thứ 2 để tìm chữ cái, và khá may mắn :-)




Thứ Bảy, 3 tháng 12, 2022

Nhà báo kể

 KÝ ỨC LÀM NGHỀ

Trần Chiến

Đường số 4 từ Cao Bằng sang Lạng Sơn khá tốt. Tiếu lâm đang ròn rã thì tắc đường. Đoạn sạt do mưa đêm qua, con xe tải chở nặng đi cố nó kềnh luôn ra. Thằng lái méo xệch sủa vào điện thoại. Thằng khác văng “Éo gọi cứu hộ còn xin ý kiến công ty bắt chúng ông đợi đến bao giờ”. Chỉ nửa tiếng, đoàn quân mì tôm trứng luộc bắt đầu ra “phục vụ”. Vài người lo xa chỗ nghỉ đêm.
“Mày mang ghi âm ra hỏi thằng lái “Giờ xe lật thế cảm tưởng anh thế nào?”, mình xui Tuấn “béo”. Trả lời “Lâu nay em có tập chạy đâu”.
*
Các báo địa phương có lệ làm chủ nhà khi đồng nghiệp đến xứ mình. Làm nghề khi đó rất sướng vì có thổ công, nhưng đừng vạch áo tỉnh ấy ra thì tốt hơn. Và thêm “nhiệm vụ chính trị” nữa là làm khách cho đáng mặt. Sinh ra câu “đi hùng hục uống quần quật”.
Báo Sơn La có “cụ chánh” (chánh văn phòng), được phong “nỗi kinh hoàng của Hà Nội mới”. Lắm “võ”, kiểu “Anh tuổi gì? Anh rể của anh rể em cũng tuổi hổ, uống mừng phát”. Chén hạt mít thôi nhưng “cả lể” chục phát là xong đời. Mà không cho dằn bụng trước chiến đấu, chả chuyện trò hát then xòe sạp gì, cứ trâu luộc cả con. Được cái rượu men lá lành, đêm khát sùng sục dậy kiếm nước.
Hôm sau chào buổi sáng “ uống cho tỉnh rượu” đến gần trưa. Một ông bên ta uống thuốc liều thách đấu, đang đi đột ngột kêu lái xe dừng, lao xuống rệ cho chó ăn chè.
*
Thị xã Sơn La dễ thương. Những con dốc chập chùng lên xuống, vòng vèo, tưởng đã kịch đường lại quành ngả khác, hiện ra dây nhót bò trên nhãn mít, quả bí tròn xoay ngủ mái nhà. Rất sướng nếu không có chó, có khi bị cả đàn quây sợ vãi đái. Những đàn bà khăn piêu váy bó (leo nương thế nào nhỉ?) ngồi bán cá bọc lá dong đem hấp đến tơi xương, quên gọi gì rồi, hay lạp xường xúc xích gì đấy hun gác bếp, tròn ủng, “béo” hơn chúng bạn dưới xuôi, ăn có mùi khói, tốn rượu. Loại này giờ bán đầy nhưng hong than hay điện do không còn củi, nhất là củi nhãn. Nhìn vào sân “xưởng” những dây thịt dãi nắng cứ đỏ ối bắt mắt bắt miệng lắm. Nhà cửa không to, đông đúc nhất quanh khu Cầu Trắng (?) qua Nậm La, phường Quyết Thắng, chạy xuống bến xe nhiều nhà xưởng. Mấy tòa công sở leo dốc Chiềng Lề lên, Tây cất nên chập chùng long não, không đè nén xung quanh. Đứng đây nhìn xuống thung lũng thấy con suối, cây cầu, ruộng su hào bắp cải, những nếp nhà giăng ngang sườn, nghĩa là còn khá hình thù cái bản tiến lên thị thành. Chốc chốc nhà sàn dưới bóng quéo, nhãn. Sơn La nhiều nét giống phố núi Pleiku, nhiều góc bí ẩn, mỗi bước chân mỗi phát hiện. Oai hùng phóng ô tô là hết vị.
Bên Điện Biên khác hẳn. Phẳng phiu, xứng đáng “nhất Thanh”, cánh đồng lớn nhất Tây Bắc, nhưng nếm “vị” Thái phải vào bản. Chứ thị xã, giờ đã lên thành phố, hai tòa ủy ban, tỉnh ủy chạy dài diệu vợi, dân có nhẽ ít thấy gần gũi. Gió Lào hành khổ sở, năm ’94 lên lần đầu phải ra kênh tắm giặt, gặp ông cán bộ xã ra khai tử gộp cho chục người chết đã mấy tháng. Cảm tưởng về nhà cửa, kiến trúc, thế đất của Đắc Lắc cũng vậy, nhưng chất đô thị nhiều hơn. Điện Biên mất chất càng nhanh vì có sân bay, khách đổ lên nhiều mà “em” lại chất phác, không bảo tồn được bản sắc.
*
Hỏi là thao tác cực kỳ quan trọng của nghề. Để mà moi thông tin. Không thì biết lấy gì mà thuật. Nhưng có những câu cực kỳ “chuối”, hình như được truyền dậy từ nhà trường. Nghĩa là chính quy, cho mọi tình huống, đối tượng!
Gia đình ở Sơn La trồng dâu nuôi tằm, còn chỉ huy hàng xóm dệt thổ cẩm, được đem ra khoe “hộ làm ăn kinh tế giỏi”. Bà chủ Thái đen lúng túng trước câu “Thế kinh tế khấm khá lên, cảm tưởng của chị thế nào?”, nhớ là của ông báo Hải Phòng.
“Ông / Anh / Chị có thể cho biết…”, trong khi trước đó đã rào đón đây là bài phỏng vấn. Lịch sự không phải chỗ, và trong văn hóa Việt nó cứ lơ lớ. Nhưng khi hỏi cầu thủ thì luôn coi là trẻ ranh, cứ réo tên không chịu “anh / chị”.
“Cho biết”, “bộc bạch”, “bật mí” luôn xuất hiện trên thể tài phản ánh. Chỉ là “kể” nghe không oách. Đến “tâm sự” thì thôi rồi. Giám đốc ‘hạ giọng thầm thì” từ khó khăn thuận lợi đến khắc phục thành công, thế nào cũng chốt “Mong được các cấp ngành tạo điều kiện thuận lợi”. Lại những dấu ngoặc đơn thừa. Cuối bài ghi “A. (thực hiện)”, dù đã bô bô “phỏng vấn” trên sa pô. Lại những B. (ghi)” với “C. (dịch)”, cẩn thận quá đọc nặng trịch.
*
Người Việt có tự ty với tiếng nói của mình không? Ông “em xi quốc dân” sang sảng trên tivi “Thí sinh Z. đến từ Lào Cai”, chắc “quê / người Lào Cai” nghe không sang. Dùng từ phải sành điệu, như “combo”, “trải nghiệm” đang mốt (à, chữ này của Tây). Câu bị động kiểu “Nàng đã được hưởng tình yêu bởi chàng”.
*
Chân ướt chân ráo về báo, tôi ngồi tòa soạn đọc phụ anh Quang Tôn, đại để có lỗi gì thì thưa lại. Anh Tôn khô đét, gầy như tượng Tuyết Sơn, mặt mũi buồn tẻ mà lại đứng trong “Thất tinh guitare” Hà Nội cùng những Hải Thoại, Phạm Phúc, Nguyễn Tỵ... Một công tử đúng nghĩa. Nhà Cầu Gỗ, con chủ hãng sơn, có lẽ anh chả biết làm gì ngoài cây đàn. Vợ là bà Tuyết ‘béo”, chắc phục vụ chồng hết mức. Anh nói lắp, chơi cà phê thuốc lá, coi thường thói quê mùa nhưng không đốp chát. Thế mà Quang Tâm, con trai, đá cầu lại mả, ba lần vô địch thế giới, thắng cả đội Trung Quốc “đồng hương Cao Cầu”.
Trương Uyên, tức Tô Úy, Cao Đình Pháo, trông rất hóm khi gần đến báo phi xe đạp ngược chiều, leo cả lên hè. Sinh khoảng 1927, một mực “anh - tôi” với bọn trẻ, đề đạt gì với sếp chỉ nói một lần, khiêm nhường. Lại từng là tay khét tiếng. Thời tạm chiếm chắc ông làm nhiều tờ và bị Tây đóng cửa không ít. Sau ’54, chắc quen thói ‘tự do tư sản”, báo Giang sơn ông cầm bị hành mất mặt, chịu giá giấy trên trời, ngắc ngoải rồi tàn đời. Nên tạo ra một Trương Uyên “lễ độ” chăng?
Tuần đầu ở tòa soạn, tôi kinh ngạc nhìn ông nhặt “ruồi”. Khoảng bốn năm giờ chiều bản in thử về, ông cầm bút chì lom dom dòm. Vù vù, khoanh lỗi ngoạch ra lề sửa lại, to thì vài chữ, cụm từ, nhỏ và khó thì dấu á ớ, cái râu trên chữ “ư”. Nhanh kinh khủng. Nhưng khi đọc lần hai lần ba thì chán lắm, tôi nghĩ thế. Mà ông vẫn soi ra lỗi. Những lỗi có thể chết người.
Thế hệ Tây học vắng dần, Trương Uyên vẫn được tòa soạn giữ lại. Tay nghề, kiến thức là những thứ độc lập, tờ báo thuộc về ai sở hữu cũng cần. Tôi không gần gũi ông, nhưng tha hồ hỏi kiến thức và tiếng Tây. Có lần ông bảo “RFI tối qua phát có vài quyển “Hà Nội phố và chợ” của Trần Chiến đã sang Paris, tôi nghĩ cái cậu này cũng kín đáo nhỉ”. Vụ này thì “Trương Uyên” vô cùng: “Bà nhà tôi có cái khách sạn nhỏ. Đầm đưa hộ chiếu, tôi bảo giống họ ông chủ tịch ủy ban Nguyên tử Pháp. “Ừ đúng rồi, ông tôi đấy, tôi phải ôm ông cái mới được”. Mà éo ẹ vú nó to quá”. Một cái kho mênh mông, đặc sắc nhưng đóng lại được khi cần phải đóng.
*
Đợt thi tuyển phóng viên gần 20 năm trước làm báo trẻ hẳn ra. Những đoàn viên ngót nghét bốn sọi được xuất chuồng. Đàn em, với thủ lĩnh Xuân Trường, rộn ràng thể thao văn nghệ. Như là song ca “A èn A” của Hoàng Anh, Phan Anh. Đâu như có cả bài ca riêng của báo, ông nhạc sĩ gì tặng.
Đội bóng đá có Tâm “ba đô” đá cả hai chân, chơi tiền vệ. Đức Trường ghi ba bàn vào lưới báo Hải Phòng “sau nó chỉ cho uống bia lạc”. Vũ Quỳnh đá hậu vệ chân phương, khá chắc. Ngoài ra là những ông mắt cận, “tốt mông”, những ông chỉ chạy phần sân không nắng. Các “chân quấy” giao lưu với báo tỉnh bạn xong, lúc nhậu thế nào cũng thết lại món hò dô, lĩnh xướng Xuân Trường:
Niềm mơ ước của người Thanh Hóa
Rau má to bằng cái lá sen
… của người Nghệ An
Mả ông bà to bằng lăng Bác
… của người Hà Tĩnh
Cả thế giới ăn kẹo cu đơ
… của người Quảng Bình
Là đèo Ngang hóa thành đèo Đứng
… của người Hà Nội
Là đi kinh tế mới ở Lâm Đồng
Cứ sau mỗi câu cả đội lại “dô tá dô tà”, bên “bản địa” tròn mắt vì đùa quá “mặn”.
*
“Tầu ko số” là vệt bài dài, tên chính thức là “50 năm đường Hồ Chí Minh trên biển”. Tôi góp vài số. Dễ viết nhất là ông Hồ Đắc Thạnh ở Tuy Hòa, ba lần đưa tầu vào Vũng Rô đều trót lọt, sau phong Anh hùng. Ông Thạnh chắc đi kể nhiều lần, vẫn chân thực nhưng có vẻ bài bản quá tôi không khoái, tuy có “kỉ niệm” ông quyển bản đồ Việt Nam. Ông Nhạn ở Nha Trang dễ thương, nhiều chuyện “bất chợt”, như giải ngũ làm tổ dân phố giải phóng một khu vực ngập úng. Ông Khiêm ở Đông Hà rất giản dị, chả biết “nhấn mạnh” chỗ nào, phải khêu mới ra chuyện, như đang bán cây cảnh, tham gia việc xã hội.
Nhưng có những cái chả ra chuyện, hoặc ra mà không kể được, lại sống dai trong ký ức. Ông Tân ở Đồ Sơn, chuyện sinh động, vợ được ông Tố Hữu cho đi chuyến đầu vào Nam Bộ gặp chồng sau 30/4/75. Cởi áo lính, ông mở quán ăn, đang được khách thì địa phương “quy hoạch” lại, không cho thuê đất mặt đường nữa, thằng khác xơi không. Mình không kêu giúp được. Bài “Trí nhớ làng cát” không (thể) quá chân thực, nhưng mình vừa lòng vì kể về tàu 43 vào Quảng Ngãi hai lần đều phải tự hủy.
Nhóm đi Đà Nẵng gặp đại tá (?) Ích, tầu hơn một lần không hoàn thành nhiệm vụ, khi gặp bão khi bị lộ phải tự hủy (tầu nào cũng trữ sẵn thuốc nổ, sẵn sàng hy sinh). Phóng viên đề cập chuyện này, ông già gạt đi “Thôi không nói”, rất tội nghiệp, nhất là các kỳ cuộc kỉ niệm năm chẵn. Chiến tranh tránh thế nào được, may rủi có số, không danh hiệu gì mà chẳng bị kỷ luật, về được là tốt rồi.
*
Kỷ nguyên Internet ùa về, báo dựng vách ngăn giữa các ban, rồi làm ca bin cho từng phóng viên. Chật ních, văng tục hút thuốc ảnh hưởng nhau. Quốc Cường - phóng viên ảnh - luôn miệng “Các bố ơi máy tính không phải chỉ là máy chữ, lợi hại ở chỗ khác kia”. Nhưng “các bố” chả nghe, mà Cường “hói” cũng đâu biết hết sức thằng nét giờ nó điên cuồng thế nào. Thay đổi con người ta đến cả cách ăn ngủ trò chuyện. Không biết có đôi nào lướt mạng lúc làm tình, chứ với đông đảo thì thú vui lớn nhất khi du lịch là chơi điện thoại.
Bảy tám năm trước khi mình nghỉ, báo thôi hẳn bản thảo viết tay. Bài vở đều gom vào phai, nhấp vài phát đẩy sang sếp ban, lại phết phẩy rồi chuyền xuống tòa soạn. Sạch sẽ tinh tươm, và mắc lỗi thì không chối được. Thay đổi kỹ năng thật sự là một trường học, để giờ meo mủng, gửi bài, kiếm hào lúc về hưu. Và cũng dừng ở đó.
*
Năm 2002 trèo Phan si pan qua mạn Sín Chải dốc ngược chưa bị “phan xi măng”, 51 tuổi thế là oách rồi. Bèn âm mưu cuộc khác, theo chân bưu tá đi từ huyện về xã, chỗ mươi cây đổ lại và không quá cao. Mơ thế khi nghe câu “Bưu tá còn là người phổ biến chủ trương chính sách cho dân nữa. Công văn trên soạn tiếng phổ thông, đến muộn và lắm rắc rối, xã nhờ “cán bộ” nói vo, thường là những nội dung đơn giản như đừng đốt rừng, đẻ ít, cho con đến trường… “Bố cháu” lên nương về muộn, cơm xong đến quán triệt, buồn ngủ quên hút thuốc lào”. Phong cảnh tưởng tượng ra thú vị quá, có bếp lửa, những gương mặt thật thà, mùi mồ hôi, câu thắc mắc không ăn nhập... Giải tán rồi nhà báo có thể làm đôi chén rồi vội vã đi ngủ để sáng sau có sức quay ra huyện, còn phân vân dưới sàn có chó đẻ, đêm xuống tè nhỡ ra… Lên Lai Châu, Điện Biên, Yên Bái…, cứ trình bầy nguyện vọng với thổ công, đều được đáp ứng cả. Rồi hẹn hò nhưng chả bao giờ thực hiện. Trăm ngàn lý do, mà lười là chính.
Rồi thời của thông tin ập đến, xã nào cũng có mạng, học trò đi cạnh nhau khoái chí mở điện thoại gọi cho nhau. Cái “chức năng” làm cầu nối chính quyền với dân của bưu tá thế là hết. Chuyến đi vĩnh viễn dừng.
Hôm nay nhìn thấy đôi khủng bố hằng đi rừng leo núi, giấc mơ xưa hiện lại. Giầy cũng như người, nghỉ hơn mười năm mốc meo rồi còn gì.
Tác giả gửi cho viet-studies ngày 2-12-22

Thân

 (Không có đầu và tứ chi?)




Thứ Sáu, 2 tháng 12, 2022

Tro tàn rực rỡ

 (Truyện của Tư, không phải phim).

Em yêu chồng, chồng yêu Nhàn, Nhàn yêu Tam. Cả 2 cặp vợ chồng đều chỉ có tình yêu 1 chiều, vợ yêu chồng.

Những người vợ yêu chồng đều chỉ mong ... được chồng nhìn thấy. Nhưng những người đàn ông không nhìn thấy họ.

Kể cả khi họ bốc cháy.


Rực rỡ ... rồi tàn ... tro ...




Chà xát

 Cân nhắc chút xíu giữa chafe và chape ...