Do the right thing

Bổn phận của mỗi một công dân bình thường là tuân thủ luật pháp. Điều đó tưởng không có gì phải tranh cãi.

Nhưng, ở một số xã hội, kẻ vi phạm pháp luật nhiều nhất lại chính là bộ máy hành pháp. Điều này cũng không mấy lạ, khi người ta nắm quyền lực trong tay và không bị kiểm soát.

Nhân loại phải mất một thời gian dài, rất dài để đi đến mô hình tam quyền phân lập. Có lẽ chưa phải tối ưu, song là nỗ lực đáng kể nhằm kiểm soát quyền lực.

Trừ những cộng đồng tỏ ra không muốn kiểm soát. Chưa kể, người ta còn dễ dàng phê chuẩn luật mới, hoặc sửa luật, với 99% phiếu thuận. Ấy gọi là có luật mà không có luật (pháp) vậy.



Muốn đập bỏ một di tích, người ta có thể hợp pháp hoá bằng cách thành lập hội đồng này hội đồng nọ, những ý kiến có thể được biết trước. Nên nói đúng (quy trình) mà không đúng.

Không thể không nhớ tới khái niệm đã không còn mới mẻ, tham nhũng chính sách.