Một kỹ nữ khi chia tay với người tình có tặng câu:
Lâm kỳ kỷ điểm tương tư lệ
Trích hướng thu giai phát hải đường
(Trương Đình Chi dịch:
Tương tư ứa lệ chia đôi ngả
Nhỏ xuống thềm thu nẩy hải đường)
(Tác giả Viên Mai bình) Câu thơ này thật là tình tứ. (và dẫn tiếp) Thái sử Trang Tôn Phục tặng người kỹ nữ câu sau:
Bằng quân mạc thức tương tư lệ
Lưu trứ minh triêu cánh tống nhân
(Giọt lệ tương tư xin chớ gạt
Để dành mai lại tiễn người đi - TĐC dịch)
(VM than) Câu này ý thơ trắng trợn khiến mất cả thi vị. (tiếp) Đông Pháp Hải khi qua Tỳ Bà đình có câu:
Tư mã thanh sam hà tất thấp
Lưu tương lệ nhãn khốc thương sinh
(Tư mã, áo xanh đừng để ướt
Nên dành nước mắt khóc dân sinh - TĐC dịch)
(VM) Ý thơ này có vẻ buồn cảnh thời thế.
(Những câu trong ngoặc đơn là do lão già lười thêm vào. Phần dịch lấy theo bản dịch của Trương Đình Chi.
Đời sau khen Viên Mai dẫn thơ công tâm, không ngại vô danh không xu thời thế. Lão thấy ông bình cũng thật ngắn gọn, khen chê rõ ràng mà không quá lời.
Trường hợp đầu tiên, thơ có dụng điển tích về hoa hải đường.
Hai trường hợp đầu đều nhắc đến "tương tư lệ". Chữ "tương" ở trường hợp thứ ba là chữ tương khác, như tương trong tương lai.
Trường hợp thứ hai, quan Thái sử có ý mỉa mai kỹ nữ nay khách này mai khách khác, tác giả chê là mất thi vị.
Trường hợp thứ ba liên quan đến Tỳ Bà đình, là nơi Bạch Cư Dị đã làm bài Tỳ Bà hành để tiễn khách. Hẳn trong thời gian họ Bạch bị biếm làm Tư mã ở Giang Châu?, nên câu thơ mới nhắc quan Tư mã.
Nhỏ một giọt nước mắt, thế sự đầy trời.)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét