Giá

H. Murakami có viết, đại loại, những người học toán thường có ký ức ngắn đáng kinh ngạc về một số thứ. Có lẽ đúng với hắn, đặc biệt mặt và tên những người hắn từng gặp.

Hôm nay thì hắn không thể nhớ ra mùa đông mấy năm trước như thế nào nhỉ? Phía bắc đèo Hải Vân thường mưa rét mướt? ĐN có năm nào lạnh hanh khô như năm nay không?

Thôi thì nhớ chi viết nấy.

Trên mạng đang người thích thú kẻ thở than với tuyết rơi giá buốt ở Sa pa. Hắn thấy chẳng qua ngựa hiếm thì thành ngựa quý. Những lớp tuyết mỏng phủ lên mặt đất, cây cối nhanh chóng bị cái gió lạnh làm cho đông cứng bề mặt, nặng trĩu, khác cái tuyết xứ lạnh thường trắng dày và xốp nhẹ.

Hắn nhớ hồi nhỏ ở miền núi Nghệ An, người ta vẫn phải che đậy cho cây trồng trong mùa đông phòng sương muối. Gọi là sương có lẽ tại chúng đọng lại trên lá, nhưng không long lanh như trong các bài hát, mà bị cái buốt lạnh làm cho chúng đông lại thành những hạt băng li ti trắng như những hạt muối, tàn phá cây trồng.

Một hình thức nước đóng băng "văn học" hơn, đó là những lớp băng mỏng bám trên bề mặt lá cây đồ vật. Không dày như băng trên mặt nước xứ lạnh, chúng lẽ ra được gọi là giá, mỏng manh dễ vỡ dễ tan. Cuối đông đầu xuân, cây cối nảy mầm bốc nhiều hơi nước, buổi sáng xuất hiện những lớp giá mỏng trên lá cây, cửa sổ, chỉ cần hơi ấm một ngón tay đưa đến gần cũng đủ tan. Người xưa nói mỏng như giá mùa xuân ...


***

Ấy nói cho đầy đủ thì là thế này: biết được cái khó, chịu được cái đắng, quen với cái mỏng, dò được cái hiểm, thì có thể ở đời được.

Biết cái khó, vì thiên hạ có 2 cái khó: lên trời khó, mà cầu cậy nhờ vả người còn khó hơn.
Chịu cái đắng, vì thiên hạ có 2 cái đắng: hoàng liên đắng, mà nghèo kiết khốn cùng còn đắng hơn.
Quen cái mỏng, vì nhân gian có 2 cái mỏng: giá mùa xuân mỏng, mà thói đời còn mỏng hơn.
Dò cái hiểm, vì nhân gian có 2 cái hiểm: núi sông hiểm, mà lòng người còn hiểm hơn.

Nên mới nói: biết được cái khó, chịu được cái đắng, quen với cái mỏng, dò được cái hiểm, thì mới có thể ở đời ...