???

 Suy nghĩ về cách phòng chống (phòng & chống) covid-19.

Khi virus mới xuất hiện ở Vũ hán cuối năm 2019, thông tin tạo cảm giác đây là căn bệnh vô cùng nguy hiểm, rất dễ gây chết người. Vô cùng hoang mang.

Bây giờ, có vẻ như đây là virus rất dễ lây lan, nhưng không dễ gây chết người đến thế (tất nhiên, vẫn có, nhưng tạm ghi nhận con số khoảng 80% bị nhiễm có thể tự khỏi bằng điều trị thông thường).

Với hình dung ban đầu, hiển nhiên phải tập trung phòng lây lan. Phát hiện nguồn nhiễm, cách ly (không chỉ F0 mà cả F1, F2, ...). Khoanh vùng rộng hơn, áp dụng hạn chế để phòng ngừa cho đến khi khống chế được.

Hiện nay số lượng nguồn nhiễm đã quá nhiều (cần có con số và có mốc để phân định ít nhiều). Phương pháp cách ly để phòng trở nên quá nặng nề. Các khu cách ly tập trung quá khổ (quá tải, không đủ điều kiện). Các khu phong toả chẳng sung sướng gì (thiếu lương thực thực phẩm thiết yếu, khó khăn đi lại kể cả thể dục, trầm cảm, gian lận, vi phạm, ...).

Lực lượng tuyến đầu vất vả. Tiền của xã hội tốn kém (cách ly, xét nghiệm). Cuộc sống người dân khó khăn. Nền kinh tế đi xuống, càng làm trầm trọng các yếu tố vừa nêu.

Cần có con số (lại con số) để đánh giá phương pháp cách ly đã ... "toang" hay chưa. Nếu phá sản, giải tán các khu cách ly, phong toả trên nguyên tắc tự giác là chính (vẫn hạn chế tụ tập đông người nhưng cho phép đi lại dễ dàng hơn). Vừa tạo điều kiện cho các hoạt động kinh tế, vừa hạn chế chi phí công.

Lực lượng tuyến đầu thu hẹp về ngành y là chính. Tập trung vào điều trị bệnh nặng. Giải toả bớt tâm lý cho người dân.

Bỏ cách ly, về mặt logic rõ ràng gần với "miễn dịch cộng đồng" hơn. Mà miễn dịch cộng đồng chính là đích dài hạn vậy?

Xác định miễn dịch cộng đồng, nghĩa là trong chừng mực chấp nhận độ lây lan nhất định (chứ không thì sao miễn dịch cộng đồng được?). Kết hợp vắc-xin.

Điểm đen, cũng là điểm khó khăn, của "thả nổi" là ... chết chóc.

Nhưng phân tán lực lượng cho việc cách ly, việc hạn chế tử vong vị tất đã tốt hơn? Ngược lại, trả ngành y về đúng chức năng chữa bệnh, tập trung vắc-xin cho những thành phần dễ bị tổn thương nhất.

Chính xác là trả mọi thành phần xã hội (kể cả những người dân bình thường) về ... đúng chức năng. Chẳng phải, thế là ... hợp logic sao?