Nhà nước & tài sản

 Một nhà nước cần một lượng tài sản khổng lồ để có thể hoạt động.

Tài sản nhiều là một điều kiện để nhà nước vững mạnh.

Câu hỏi là, tài sản ấy (của nhà nước) từ đâu ra?

Có nhiều loại tài sản (tạm) được xem là sở hữu hợp pháp của nhà nước. Cũng có nhiều loại nhà nước.

Với một nhà nước hình thành sau chiến tranh, hoặc hoạt động lật đổ, thì phần lớn tài sản của nó có được là nhờ chiếm đoạt của phía thua cuộc. Bao gồm cả chiếm đoạt bất hợp pháp những tài sản cá nhân của những người sinh sống và làm việc ở phía thua cuộc.

Ngoài chiến tranh, kiểu nhà nước này còn có kiểu "sung công" (mỹ từ: quốc hữu hoá).

Ngược lại với quốc hữu hoá là tư hữu hoá (hay mỹ từ: xã hội hoá). Nhưng nếu quốc hữu hoá là chiếm đoạt, hoặc tử tế hơn chút là "mua rẻ", thì tư hữu hoá là "bán đắt" (một cách, không tử tế lắm, trả lời cho câu hỏi, nhà nước kiếm tiền từ đâu?). Dĩ nhiên, có thể bán rẻ cho "tư bản thân hữu" rồi sau đó sẽ trở thành đắt.

Vì lịch sử vốn dài lâu nên tiến trình "mua bán" này được dõi theo tốt nhất là những tài sản có giá trị lâu dài. Điển hình nhất có lẽ là đất đai.

Mua bán là hoạt động cơ bản của loài người. Trong trường hợp này, nói cho chính xác, giống ăn cướp và tiêu thụ của gian hơn.